تبادل
لینک هوشمند
ويژگي‌هاي خاص زراعت زعفران را به صورت زير مي‌توان دسته‌بندي و بيان نمود.
* اشتغال زائي: هر هكتار زعفران حدود 200 نفر روز كارگر براي مرحله داشت و برداشت نياز دارد. حداكثر نيروي كاري در فصل برداشت گل مي باشد كه تقريبا" در زمان آغاز فصل بيكاري كشاورزان در مناطق سنتي زعفرانكاري مي باشد.
* درآمد زائي: زعفران گياهي با مزيتي نسبي زياد به لحاظ درآمد ميباشد. هر هكتار زعفران به طور متوسط حدود 7-5 كيلو گرم زعفران خشك محصول دارد، كه درآمد مناسبي ميباشد و نگهداري آن ساده و حجم انبار نگهداري آن نيز كم مي باشد و همانند ذخيره طلا براي خانوارهاي روستايي منطقه مي باشد كه هر وقت نياز به پول نقد داشته باشند با فروش آن پول نقد دريافت مي كنند.
*نياز آبي: با توجه به دوره رشد و نياز آبي زعفران در فصل تابستان نياز به آب ندارد و فقط از مهرماه تا ارديبهشت ماه آبياري ميشود كه اين فصل در منطقه با فصول ريزش باران انطباق دارد و ساير محصولات زراعي و باغي به آب كم نياز دارند، لذا منابع آبي قابل دسترس مي شوند.
* ارزآوري: زعفران يك گياه صادراتي است و درآمد ارزي آن رقم قابل توجه ميباشد . با توجه به اينكه مقدار عمده زعفران ايران به عنوان كالاي همراه مسافر از كشور خارج ميشود، مبلغ حقيقي درآمد ارزي آن بيشتر از آنچه در گذارشات آمده است.به طوريكه ميزان صادرات زعفران به بيشتر از 200 تن در سال مي رسد.
*سازگاري وگسترش كشت:زعفران در گذشته اختصاص به جنوب خراسان داشته است، اما بررسي روند تاريخي مناطق كشت و ارزيابي تطابق اكولوژيكي اين گياه نشان مي دهد، زعفران در بسياري از مناطقي كه گسترش يافته رضايت بخش است.
آماده سازي زمين جهت كاشت:
زعفران نياز به خاك هايي با بافت متوسط وسبك زهكشي شده دارد. براي اين گياه خاك هاي سبك زهكشي شده با حاصلخيزي متوسط نسبت به خاك هاي سنگين حاصلخيز مناسب تر است. چون در خاك هايي با حاصلخيزي زياد رشد رويشي نسبت به رشد زايشي افزايش مي يابد. زعفران همچنين در اقليم هاي مختلف با شرايط متغير از نظر ارتفاع، تغييرات درجه حرارت و رطوبت هوا كشت مي شود. بهترين شرايط براي رشد آن آب و هواي خشك و نيمه گرمسيري با زمستان هاي سرد مي باشد. با توجه به نياز غذايي زعفران، كشاورزان جهت آماده سازي زمين براي كاشت ابتدا يكبار در بهار و پس از قطع باران هاي بهاره، زمين را با گاو آهن برگردان دار و يا دامي شخم مي زنند. بعد از 15-10 روز مجددا" زمين را شخم مي زنند و چنانچه پس از شخم دوم زمين داراي كلوخ باشد، كلوخ ها را خرد و سطح زمين را صاف و هموار مي كنند. قبل از عمليات كاشت به ميزان 40-20 تن كود پوسيده گاوي در سطح هر هكتار پخش كرده و به كمك شخم با خاك مخلوط شود.
نحوه کاشت زعفران:
*زمان كاشت : بنه زعفران را از موقع خزان بوته زعفران (اوايل خرداد) تا اواسط مهر مي توان كشت نمود، در اين فاصله هوا و زمين بسيار گرم و درصد رطوبت نسبي هوا فوق العاده كم است و ممكنست بنه ها آسيب ببينند. مگر اينكه بنه ها را قبلا" از خاك درآورده و در محل سرد و خشكي نگهداري كنيم. تأخير در كشت بنه موجب ظهور ريشه ها و خسارت به رشد بهينه بنه مي شود.
*نوع و مقدار بنه: بنه ها (غده ساقه) بايد سالم و بدون زخم باشند، قطر بنه هاي 15 تا 25 و طول آن ها 20 تا 40 ميليمترمناسب ميباشد از نظر وزني بنه هاي با وزن 6 گرو بيشتر بهتر است.. قبل از كاشت بنه ها بايد با سموم قارچ كش ضد عفوني شوند.
*عمق كاشت: عمق كاشت بنه زعفران بايد طوري باشد تا بنه ها از سرماي زمستان و گرماي تابستان محفوظ باشند، يعني حدود 15 تا 20 سانتيمتر خاك روي آنها باشد.
*روش كاشت: ابتدا زمين را كرت بندي مي كنند، سپس در رديف هايي به فاصله 15 سانتيمتر پيا زها را به روش كپه اي (يعني در هر حفره 3 تا5 بنه) مي كارند.
مهم
*زمان كاشت: اگر در مهر ماه انجام ميشود بهتر است يك آبياري سنگين تا عمق توسعه ريشه انجام و با گاورو شدن زمين در اسرع وقت بنه ها كاشته شوند.
*كاشت زعفران در ماهاي گرم بايد پس از از كاشت آبياري نمود.چنانچه شدت گرما زياد باشد و خاك هم خشك باشد به بنه ها صدمه وارد خواهد شد.
*از كاشت بنه هاي شكسته آلوده به قارچها كه اغلب سياه شده اند خودداري شود.
پوسته هاي قديمي و ضخيم سطح بنه ها جدا شوند سپس با يك قارچ كش مناسب ضد عفوني شده و بعدا اقدام به كاشت گردد.
آبياري:
زعفران گياهي است كه درمناطق خشك و نيمه خشك كه با كمبود آب مواجه مي باشند بسيار مطلوب است زيرا بنه هاي زعفران از نيمه ارديبهشت ماه كه بارندگي هاي بهاره قطع مي شود يك خواب با دوره 5 ماهه را طي كرده و نياز به آبياري ندارند. اما خارج از اين محدوده، زعفران بايد مانند هر محصولي ديگر آبياري شود. در نقاط زعفران كاري خراسان بسته به وضعيت آب و هوايي منطقه، آبياري زعفران از اواسط مهرماه تا دهه اول آبان ماه شروع مي شود.رشد زعفران با آبياري مزرعه آغاز شده و اولين مرحله رشد، شروع گل دهي است، در مناطقي كه سطح زير كشت زياد و كمبود كارگر وجود دارد براي اين كه برداشت زعفران با مشكل مواجه نشود آبياري بين قطعات و با فواصل چند روز تقسيم مي شود تا گل دهي مزرعه در اوج خود همزمان نشود، بنابراين اولين آبياري در زعفران زماني انجام مي شود كه سطح مزرعه خالي از گياه است. با انجام آبياري اول گلها و سپس برگها در سطح مزرعه آشكار مي شوند.
آبياري دوم پس از برداشت كامل گل انجام ميشود. آبياري هاي بعدي ، بسته به زماني كه آب در اختيار زارع باشد صورت مي گيرد، در مناطق زعفران كاري بارندگيهاي پاييزه و در طول زمستان وجود دارد و آبياري كمكي ميتواند در رشد سبزينه و پر شدن بنه هاي جديد بسيار موثر باشد. . اما در اوايل فروردين تا موقعي كه در اواسط ارديبهشت ماه رنگ برگها به زردي مي گرايد در صورت امكان آبياري بنحوي صورت گيرد كه زعفران دچار خزان زود رس نشود. معمولا از اواسط ارديبهشت ارديبهشت ماه زعفران خزان نموده و با كشيدن برگها براحتي كنده ميشوند ونياز به آبياري ندارد.زارعين در خراسان بر حسب اطلاعات و تجارب خود و بر اساس دانش بومي و سنتي منطقه در مزارع زعفران به چهار آبياري اكتفا مي كنند كه عبارتند از: الف- آبياري اول يا بسار آب: اين آبياري كه قبل از شيار و خراش دادن سطح زمين صورت مي گيرد براي شروع رشد و تسهيل در گل دهي بوته ها ست. تاريخ اين آبياري بسيار مهم است و اگر به موقع انجام شود ابتدا گلها از خاك خارج مي شوند و بعد رشد سبزينه اي شروع مي شود. در غير اين صورت اگر رشد سبزينه و گل با هم صورت گيرد چيدن گل را با مشكل مواجه مي كند. ب- آبياري دوم يا زائيج آب: پس از برداشت گل صورت مي گيرد. اين آبياري حدود يك ماه پس از آبياري اول انجام مي شود. ج- آبياري سوم سبز آب: آبي است كه بعد از وجين و پخش كود به زمين داده مي شود. د-يخ آب كه در بهمن و اسفند انجام ميگيرد .ه- آب آخر يا زرد آب: آبي كه در پايان فصل رويش ( اواخر فروردين وارديبهشت ماه) داده مي شود.
در هيچ يك از مزراع زعفران سنتي خراسان آبياري تابستانه مرسوم نمي باشد. روش آبياري زعفران در خراسان به صورت سنتي بوده و ديدگاه سنتي عملا" مستقل از بافت و ساختمان خاك يا عمق توسعه ريشه ها مي باشد. لذا كشاورزان بدون توجه به حجم آب قابل دسترسي خاك اقدام به آبياري نموده و در بيشتر مواقع اعمال آبياري در حجم زياد و با فواصل طولاني نه تنها موجب تلفات آب گريده، بلكه با اعمال تنش ممكن است كاهش عملكرد را نيز در پي داشته باشد.
نظرات شما عزیزان:
برچسب‌ها:
آمار
وب سایت: